پاکستان همسایه خوب شرقی

روز سه شنبه مراسم روز ملی پاکستان  با حضور برخی مقامهای جمهوری اسلامی ایران، سفیران کشورهای خارجی، نمایندگان سازمانهای بین المللی، محققان و اندیشمندان و رسانه های داخلی و خارجی در تهران برگزار شد.

در این مراسم علاوه بر سفیران و نمایندگان کشورهای خارجی، برخی مقامهای سیاسی و نظامی  جمهوری اسلامی ایران از جمله سعیدی کیا وزیر مسکن و شهرسازی  شیخ عطار معاون وزیر امورخارجه، محمد علی حسینی سخنگوی وزارت امور خارجه و شماری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از جمله علاء الدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی حضور داشتند.

"شفقت سعید" سفیر پاکستان، با تشکر از شرکت شخصیتهای سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی ایران در این مراسم، نقش کشورمان را در تحولات منطقه ای و بین المللی مهم و مثبت توصیف کرد و دیدگاههای تهران - اسلام آباد را در بیشتر مسائل منطقه ای مشترک دانست.

وی با مهم خواندن روابط کشورش با جمهوری اسلامی ایران، درباره گسترش هر چه بیشتر این روابط ابراز امیدواری کرد.

 پاکستان در یک نگاه

حکومت : جمهوری
مساحت : 940/803 کیلو مترمربع 
جمعیت  : 159,663,429 (July 2004 est.)
رشدسالانه جمعیت : 2/3 درصد
پایتخت : اسلام آباد
زبان : اردو – پنجابی
دین : اسلام  
واحد پول : روپیه پاکستان

یکی از عوامل مهم در جغرافیای طبیعی و اقتصادی پاکستان، وجود رودخانه ایندوس است که در حد فاصل فلات بلوچستان و کوههای سلیمان در غرب، و صحرای "تار" در شرق جاری است. آب و هوای پاکستان، گرم و خشک، با میانگین دمای 27 درجه سانتی گراد، و میانگین بارش 90 سانتی متر است. بارندگی در کوههای شمالی پاکستان، بیشتر است. بیش از 50درصد جمعیت پاکستان، کشاورز بوده و در اطراف رودها، به کشاورزی مشغول هستند. محصولات مهم  کشاورزی این کشور، شامل: گندم – کتان – ذرت – برنج و نیشکر و  ذخایر معدنی آن، شامل: زغال سنگ و مس بوده، و صنایع عمده پاکستان، صنایع غذایی و فلزی است.

روابط سیاسی، اقتصادی، تجاری دو کشور همسایه

جمهوری اسلامی ایران و کشور همسایه پاکستان علاوه بر داشتن ویژگیهای مشترک فرهنگی و اسلامی در برابر مسائل منطقه ای و بین المللی نیز مواضع نزدیک به هم داشته و بر ضرورت حل تمام مشکلات منطقه ای از راه گفتگو و مشارکت جمعی دولتهای منطقه تاکید دارند.

به گفته یک تحلیلگر مسائل سیاسی، روابط ایران و پاکستان به جز مقطعی که طالبان بر افغانستان حاکم شد و چند دیپلمات ایرانی به شهادت رسیدند؛ روابطی حسنه بوده و این روابط در حال حاضر روند رو به رشدی را طی می کند.

جمهوری اسلامی ایران و پاکستان، تماسهای دیپلماتیک را در سطوح مختلف برای رایزنی درباره مسائل مهم منطقه ای و بین المللی و به ویژه بررسی راههای راههای گسترش مناسبات دو کشور دوست درتمام زمینه ها ادامه می دهند .

جمهوری اسلامی ایران یک سفارتخانه در اسلام آباد و چهار سرکنسولگری در شهرهای دیگر پاکستان از جمله لاهور دارد و پاکستان نیز علاوه بر سفارتخانه خود در تهران، در شهرهای زاهدان و مشهد نیز کنسولگری دایر کرده است.

ارتباطات مقامهای دو کشور در تمام سطوح همچنان ادامه دارد و تهران و اسلام آباد درباره تمام مسائل مورد اهتمام طرفین رایزنی های مستمری دارند.

دو کشور همسایه با توجه به ظرفیتها و امکانات خوبی که در اختیار دارند؛ درباره افزایش همکاری های اقتصادی و تجاری با یکدیگر توافق دارند و در این زمینه کمیسیون مشترک اقتصادی هر شش ماه یک بار به صورت ادواری ( در تهران و اسلام آباد) تشکیل جلسه می دهند و طی آن راههای گسترش مناسبات اقتصادی میان دوکشور همسایه مورد بحث و تبادل قرار می گیرد.

همزمان با جلسات این کمیسیون مشترک،مقامهای بلندپایه دو کشور نیز در مراسم افتتاحیه آن، شرکت می کنند که معمولا از پاکستان، نخست وزیر و از طرف جمهوری اسلامی ایران، معاون اول رئیس جمهوری در این مراسم حضور می یابند.

سطح مبادلات تجاری میان دو کشور همسایه بالغ بر 600 میلیون دلار می شود که البته تراز آن به نفع ایران است و ایران بیشترین صادرات را به پاکستان داشته و دارد و مقامهای دو کشور مصمم به گسترش سطح این مناسبات هستند.

جمهوری اسلامی ایران و پاکستان درباره پروژه انتقال گاز به هندوستان از راه پاکستان نیز با یکدیگر توافق دارند و مصمم هستند احداث این خط لوله را که به خط لوله صلح معروف است؛عملی کنند.

طرح ابتدایی این پروژه که از 4 الی 7 میلیارد دلار تخمین زده شده است به سال 1979 باز می گردد، اما شروع جدی تر بحث صادرات گاز ایران به هند در اوایل دهه 90 میلادی آغاز شد که با کشف ذخایرعظیم گاز طبیعی پارس جنوبی در سال 1988 تلاش های ایران نیز برای افزایش صادرات گاز به صورت LNG یا انتقال گاز از طریق احداث خطوط لوله به اقصی نقاط جهان تشدید گردید.

این خط لوله با طول 2700 کیلومتر درعمق 1تا 5/1متری زیر سطح زمین که می تواند روزانه بیش از یکصد میلیون متر مکعب گاز را از ایران به این دو کشور منتقل نماید، بنادرعسلویه ایران در خلیج فارس، گوادرو کراچی در جنوب شرقی و جنوب مرکزی پاکستان را به  هم متصل کرده و با امتداد مستقیم به یکی از نقاط مرزی هند خواهد رسید. مدت پیشنهادی برای امضای قرارداد این پروژه 25 سال است که تا پنج سال دیگر نیز قابل تمدید است .

اقدامات اعتماد سازی اخیر پاکستان وهند که با سرعت خیره کننده ای روابط دو کشور را بهبود بخشیده است،چشم انداز صادرات  گاز ایران به شبه قاره هند را بسیار روشن کرده است. حتی با قاطعیت می توان گفت موضوع انتقال گاز ایران به هند و پاکستان خود به یک نوع محرک پایا در فرایند اعتماد سازی دو کشور تبدیل شده است.

در پی این ماجرا در22 بهمن ماه سال 1383 کابینه دولت هند به وزارت نفت آن کشور اجازه داد تا درباره ساخت لوله گاز برای واردات این محصول، با ایران، پاکستان،بنگلادش، میانمار و ترکمنستان وارد گفتگو و مذاکره شود و دولت واردات گاز را تنها راه حلی دانست که می توان از طریق آن رشد روز افزون 7 الی 8 درصدی کشور را حفظ کرد.

در همین راستا بود که دیدارهای دوجانبه و سه جانبه میان دهلی-تهران و اسلام آباد برگزار شد و گرچه چالشهایی در این مسیر وجود داشت، اما روند همیشه رو به پیشرفت بوده است.

محمود احمدی نژاد و پرویز مشرف رئیسان جمهوری ایران و پاکستن درباره طرح خط لوله گاز رایزنی و بر اجرای این طرح مهم اقتصادی تاکید کرده اند.

درمقوله همکاری امنیتی، تهران و اسلام آباد، کمیته ویژه امنیتی مشترک تشکیل داده اند و هر شش ماه یک بار، جلساتی به صورت ادواری ( یک بار در پاکستان و یک بار در ایران) برگزار می شود و کارایی امنیتی و مسائل مربوط به امنیت در قالب این کمیته مشترک پیگیری می شود.

ایران و پاکستان همچنین برای هماهنگی درباره مسائل مرزی، کمیسیون مشترک تشکیل داده اند که معمولا جلسات این کمیسیون در زاهدان(ایران) و یا کویته(پاکستان) به صورت ادواری تشکیل می شود که ریاست طرف ایرانی را معاون استانداری سیستان و بلوچستان و فرماندار کویته هم ریاست طرف پاکستانی را در این جلسات بر عهده دارند.

روابط قضایی و پارلمانی دوکشور نیز درسطح خوبی ادامه دارد و تماسهای مستمری میان مقامهای قضایی و پارلمانی دو کشور برای توسعه این مناسبات وجود دارد .

دورنمای روابط ایران و پاکستان پس از پیروزی احزاب مخالف مشرف

انتخابات پارلمانی پاکستان دوشنبه 18 فوریه (29 بهمن ماه) برگزار شد و حزب مسلم لیگ شاخه نواز به رهبری نواز شریف و حزب مردم به رهبری فرزند بی نظیر بوتو نخست وزیر اسبق پاکستان(که در آخرین روزهای سال گذشته میلادی ترور شد) دو حزبی هستند که در آن به پیروزی رسیدند و حزب پرویز مشرف رئیس جمهوری پاکستان در جایگاه سوم قرار گرفت.

مجلس جدید پاکستان روز دوشنبه 27 اسفندماه اولین جلسه خود را برگزار کرد.

 یوسف رضا گیلانی" رئیس سابق مجلس و عضو حزب مردم به رهبری آصف علی زرداری همسر بی نظیر بوتو نخست وزیر  اسبق فقید پاکستان، روز ‪ ۲۴‬مارس ( پنجم فروردین ‪ ( ۸۷‬با کسب آرای سه چهارم از کل اعضای مجلس ملی ازسوی نمایندگان دوره سیزدهم مجلس ملی پاکستان به عنوان هجدهمین نخست وزیر انتخابی این کشور برگزیده شد.

دولت پاکستان از 24 وزیر تشکیل شده که این وزیران بر اساس آرای اخذ شده توسط احزاب خود در انتخابات پارلمانی انتخاب شده اند و بر همین اساس در دولت جدید پاکستان ‪۱۱‬ وزیر از حزب مردم ، ‪ ۹‬وزیر از شاخه نواز مسلم لیگ، دو وزیر از حزب ملی عوام ، یک وزیر از جمعیت علمای اسلام (شاخه فضل ) و یک وزیر از مناطق قبیله نشین این کشور حضور دارند.

ایران با همه احزاب پاکستان روابط حسنه ای دارد و با هر دولتی که در این کشور روی کار آید،مشکلی نخواهد داشت؛ زیرا آنها سیاست کلی را در برابرایران تغییر نمی دهند و هر دو کشور به اصول مشترک تعیین شده پایبند هستند و این اصول و موضع با تغییر دولت در پاکستان، تغییر نمی کند.

در دیدارهای مسئولان جمهوری اسلامی ایران با احزاب مختلف پاکستان، آنها نیز به این واقعیت یعنی تغییرناپذیر بودن اصول و مواضع پاکستان در برابر ایران اذعان کرده اند.

جمهوری اسلامی ایران پیوسته از برقراری ثبات و امنیت در منطقه حمایت کرده و بی ثباتی در کشورهای دیگر از جمله پاکستان را به نفع خود نمی داند و خواهان ثبات درتمام کشورهای همسایه است.

در پی ترور بی نظیر بوتو نخست وزیر اسبق پاکستان( که 27 دسامبر 2007 برابر با ششم دی،در یک عملیات تروریستی در شهر راولپندی پاکستان کشته شد)وزیرامور خارجه ایران برای ابراز همدردی با ملت و دولت پاکستان به اسلام آباد سفر کرد.

متکی تاکید کرده بود که ترور"بوتو" نخست وزیر اسبق پاکستان در راستای بی ثبات کردن این کشور انجام شد.
 
جمهوری اسلامی ایران پیوسته از برقراری ثبات و امنیت در منطقه حمایت کرده و بی ثباتی در کشورهای دیگر از جمله پاکستان را به نفع خود نمی داند و خواهان ثبات درتمام کشورهای همسایه است.

نگاهی به مواضع و دیدگاههای مقامهای بلندپایه پاکستان درباره روابط با ایران

مقامهای بلندپایه پاکستان از جمله رئیس جمهوری، از مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران به ویژه درباره مسئله کشمیر تقدیر کرده و روابط کشورشان و ایران را بسیار خوب توصیف کرده اند؛ آنها  با اشاره به مذاکرات اسلام آباد و تهران درباره خط لوله گاز و مسئله دریافت برق از ایران ابراز امیدواری کرده اند که توافق درباره این دو موضوع به تقویت روابط دو کشور منجر شود.

دراین زمینه پرویز مشرف رئیس جمهوری پاکستان در تماسهای مختلف با همتای ایرانی خود بر ضرورت گسترش روابط دو کشور همسایه و اجرای پروزه خط لوله صلح تاکید کرده است.

شفقت سعید سفیر پاکستان در تهران با تقدیر از حمایتهای مستمر جمهوری اسلامی ایران از ثبات و امنیت پاکستان و به ویژه دستیابی مردم مظلوم کشمیر به حق تعیین سرنوشت خود، حمایت از مسلمانان تحت اشغال و ستم را از ویژگی های مهم انقلاب اسلامی ایران برشمرده است.

شفقت سعید گفته بود : انقلاب اسلامی ایران دارای آرمانها واصول والایی بود که یکی از ویژگی های مهم انقلاب اسلامی، حمایت از اهداف و آرمانهای مسلمانان تحت اشغال و ظلم در سراسر جهان است.

سفیر پاکستان در تهران به مواضع اصولی ایران در برابر پاکستان و مسئله کشمیر ونقش مثبت تهران در این زمینه اشاره کرد و گفت : ایران همواره از مردم پاکستان ومسئله کشمیر و حل عادلانه آن حمایت کرده است؛ همانگونه که از ملت فلسطین حمایت می کند وامیدواریم از نقش مثبت خود برای برقراری هرچه سریعتر آرامش و صلح در منطقه استفاده کند .

پاکستان و موضوع هسته ای ایران

مقامهای بلندپایه پاکستان از جمله رئیس جمهوری این کشور در مناسبتهای مختلف بر ضرورت حل مسالمت آمیز موضوع هسته ای جمهوری اسلامی ایران در چارچوب آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکید کرده و درباره هرگونه ماجراجویی نظامی علیه کشورمان به سبب پافشاری بر حقوق مشروع هسته ای خود هشدار داده اند.

پرویز مشرف رئیس جمهوری پاکستان بارها بر موضع ثابت کشورش در قبال ایران مبنی بر ضرورت حل صلح آمیز موضوع هسته ای ایران و مخالفت با هرگونه اقدام نظامی علیه کشورمان تاکید کرده است .

حمایت همه جانبه ایران از زلزله زدگان کشمیر پاکستان

جمهوری اسلامی ایران در زلزله وحشتناک 16 مهر 1384 در پاکستان که سبب تخریب گسترده مراکز اقتصادی و زیربنایی این کشور شد؛ازتمام امکانات خود برای کمک به زلزله دیدگان استفاده کرد و علاوه بر ارسال کمکهای بشردوستانه، تیمهای امداد و نجات خود را نیز به مناطق زلزله زده پاکستان اعزام کرد و مقامهای پاکستان از این کمکهای انساندوستانه تقدیر کردند.

سفارت پاکستان در تهران در سالگرد این زلزله ویرانگر، در بیانیه ای از کمکهای ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران به خانواده های قربانیان این حادثه به نیکی یاد کرد.

در این بیانیه آمده است : عکس العمل ایران در ارتباط با زلزله پاکستان بسیار سریع بود که نشان دهنده پیوندهای عمیق میان مردم دو کشور می باشد. آقای محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری اسلامی ایران از اولین سران کشورها بود که طی تماس تلفنی با پرویز مشرف رئیس جمهوری پاکستان این ضایعه بزرگ را به ملت و دولت پاکستان تسلیت گفت و همدردی وهمبستگی ملت و دولت ایران را با خانواده های قربانیان به اطلاع مشرف رساند.